przykład: Maria W. spowodowała wypadek samochodowy i wyrokiem karnym została skazana na dwa lata i cztery miesiące pozbawienia wolności z zawieszeniem wykonania kary na cztery lata oraz zapłatę 20 tys. zł na rzecz poszkodowanego jako naprawienie szkody. Z kwoty tej zapłaciła 10 tys. zł. W dacie wypadku była ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie Ubezpieczeniowym, wobec tego domagała się od ubezpieczyciela zwrotu zapłaconej kwoty. Ponieważ Towarzystwo odmówiło, skierowała sprawę do sądu.

Obowiązki ubezpieczyciela

Sąd I instancji oddalił powództwo. Stwierdził, że nałożonyna powódkę w procesie karnym obowiązek naprawienia szkody jakojeden ze środków karnych pełni funkcję penalną. Natomiast art.822 par. 1 kodeksu cywilnego, mówiący, jakie obowiązki dlaubezpieczyciela wynikają z umowy OC nie można wykładać tak, byumowa miała w każdym wypadku chronić również sprawcę szkodyprzed obowiązkiem jej naprawienia przez przyznanie mu roszczeniaregresowego. Maria W. odwołała się, a w odpowiedzi pozwanyubezpieczyciel podniósł, że odpowiedzialność gwarancyjna zakładuubezpieczeń ma charakter czysto cywilny i dlatego nie ma podstaw donałożenia na niego obowiązku wykonania ciążących naubezpieczonym sprawcy środków karnych.

W trakcie rozpatrywania apelacji sąd uznał, że w sprawiewystąpił problem prawny i zwrócił się do Sądu Najwyższego zpytaniem, czy sprawca wypadku komunikacyjnego, na którego w procesiekarnym nałożono obowiązek naprawienia szkody na podstawie art. 46par. 1 kodeksu karnego wb zw. z art. 39 pkt 5 k.k. może domagać sięod ubezpieczyciela, z którym łączy go umowa ubezpieczeniaodpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zaszkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zwrotuzapłaconego na rzecz pokrzywdzonego świadczenia?

W uzasadnieniu pytania podkreślił, że obowiązek naprawieniaszkody może zostać orzeczony również wyrokiem karnym na podstawiewymienionych wyżej przepisów k.k. Wynika z nich, że na wniosekpokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej sąd orzeka obowiązeknaprawienia szkody w całości albo w części lub zadośćuczynienieza doznaną krzywdę. Zdaniem sądu apelacyjnego stosowanie środkówkarnych budzi jednak wątpliwości praktyczne w ich relacji doodpowiedzialności gwarancyjnej zakładu ubezpieczeń, a SN w swymorzecznictwie nie rozstrzygnął do tej pory wprost przedstawionegozagadnienia prawnego.

Szkody komunikacyjne

W odpowiedzi SądNajwyższy podjął następującą uchwałę:Sprawca wypadku komunikacyjnego, wobec którego zastosowano środekkarny polegający na obowiązku naprawienia szkody (art. 46 par. 1 wzw. z art. 39 pkt 5 k.k.), może domagać się od ubezpieczyciela –na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnejposiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku zruchem tych pojazdów – zwrotu świadczenia zapłaconego na rzeczpokrzywdzonego.

Odpowiedzialność gwarancyjna

Z art. 822 par. 1 kodeksu cywilnego wynika, że przez umowęubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązujesię do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkodęwyrządzoną osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność zaszkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.