Przesłuchanie świadka, jestjednym z dowodów w sprawie. Przepisy kodeksu postepowania cywilnego (dalej jako k.p.c.) nie wskazują dolnej lub górnej granicy wieku,która stałaby na przeszkodzie przesłuchania osoby w charakterze świadka. Należy zatem uznać, iż świadkiem może być również osoba maloletnia, która nie ukończyła osiemnastego roku życia.

Jedynym z ograniczenień w przesłuchaniu dziecka są sprawy małżeńskie (np. rozwód, separacja). Zgodnie bowiem z art. 430k.p.c. małoletni, którzy nie ukończyli lat trzynastu, a zstępni stron (dzieci, wnuki itd.), którzy nie ukończyli lat siedemnastu, nie mogą być przesłuchiwani w charakterze świadków. Jest to bezwzgędy zakaz przesłuchania małoletnich. Ozancza to, iż nawet za zgodą osób wymienionych w przepisie, zgodą stron lub zgodą sądu, powyższy zakaz nie może być uchylony.

Innym, ale oczywistym ograniczeniem w wykorzystywaniu w postępowaniucywilnym zeznań dzieci, jest przewidziana w Kodeksie postępowania cywilnego materialna przesłanka zdolności do spostrzegania oraz komunikowania swoich spostrzeżeń (art. 290k.p.c.). Osoby, które takiej zdolności nie mają (np. małe dzieci) nie mogą byćś wiadkami.

Oprócz przesłuchania dziecka w charakterze świadka istnieje instytucja wysłuchania dziecka.Zgodnie z art. 216¹§1 k.p.c., w sprawach dotyczących osoby małoletniego, sąd, przedwydaniem wyroku, wysłucha dziecko, jeżeli jego rozwój umysłowy,stan zdrowia oraz stopień dojrzałości na to pozwoli. Ponadto,należy zaznaczyć, iż wysłuchanie dziecka w przeciwieństwie do przesłuchania odbywa się poza saląposiedzeń sądowych -zgodnie z art. 216¹§1 k.p.c.

Nierzadko w sprawach o rozwód lub o separację zapadają rozstrzygnięciadotyczące małoletnich dzieci stron np. władza rodzicielska ikontakty z dziećmi, alimenty (art.58 KRO i art.445¹KPC). W powyższej sytuacji Sąd może skorzystać z instytucjiwysłuchaniadzieckastron, jeżeli ma ono wystarczające rozeznanie. Powinnośćwysłuchania dziecka podkreślił także Sąd Najwyższy, którystwierdził, że „kierując się celowością, przy uwzględnieniustopnia dojrzałości małoletniego oraz charakteru sprawyopiekuńczej, właściwy sąd powinien zapoznać się ze stanowiskiemtego małoletniego, mając na względzie jego dobro” (postanowienieSądu Najwyższego z 15 grudnia 1998 r., I CKN 1122/98, OSN 1999 Nr6, poz. 119)

Należy jednak podkreślić, iż wysłuchaniedziecka nie stanowi dowodu.Natomiast do oświadczeń małoletnich dzieci złożonych w trybiewysłuchania ma zastosowanie ogólna zasada obowiązku dawaniawyjaśnień zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek a takżedokonywania czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami.

Podsumowującdziecko w postepowaniu cywilnym może być przesłuchanew charaterze świadka, bądź też wysłuchanejakoosoba, której dotyczy postępowanie.